Wormen bij katten

Katten kunnen besmet worden met verschillende typen wormen:

• Spoelwormen
• Haakwormen
• Zweepwormen
• Lintwormen
• Hart
• Longwormen

Een kitten wordt al vroeg besmet met wormen. De moedermelk van de kat bevat spoelwormlarven. Elke kitten begint zijn / haar leven dus met spoelwormen. Ze worden dus niet zoals bij pups in de baarmoeder al besmet). Een klein aantal wormen blijft, ondanks goede ontworming, in het lichaam achter. Als een poes later zelf kittens krijgt, zullen deze wormen haar kittens weer besmetten.

Oudere kittens en volwassen katten worden besmet met spoelwormen en andere wormen door het eten van microscopisch kleine wormlarven uit de omgeving, zoals uit zand, vlooien of vers vlees (zoals prooidieren). De larven worden in de darm van de kat volwassen en leggen eitjes, die de omgeving weer besmetten.

Symptomen van wormen bij de kat

Verklaring

Hoe moet dat

Veel dieren met wormen hebben klinisch geen problemen. Als dieren klachten hebben door wormen, zijn het vaak chronische maagdarmklachten. Een niet ontwormd, jong dier met heel veel volwassen wormen in de darmen, kan een darmafsluiting krijgen. In het ergste geval kan een dier hieraan overlijden.
Bij longworm staat hoesten op de voorgrond, bij hartworm hartfalen.

Hoe zorg ik dat mijn kat niet ziek wordt van wormen?

• Verwijder ontlasting uit de tuin en gooi het bij het restafval (niet in de groenbak, want dan komen de wormen via de compost weer terug in de tuin)
• Voorkom dat uw kat rauw vlees, orgaanvlees, vlooien, slakken of knaagdieren eet
• Ontworm uw kat
• Ontvlooi uw kat

Ontwormen van uw kat of kitten

Het is verstandig om een kitten standaard te ontwormen op de leeftijd van 3, 5 en 7 weken. (Als het kitten geen moedermelk krijgt is het niet nodig om zo vaak te ontwormen.) Ontworm de kittens daarna maandelijks tot ze 6 maanden oud zijn. Zolang de kittens nog bij hun moeder zijn, raden wij u aan om de poes steeds tegelijk met de kittens te ontwormen.

Vanaf de leeftijd van 6 maanden is het raadzaam een dier 4 keer per jaar te ontwormen als ze buiten komen.

Ontwormingsmiddelen voor de kat

Er zijn verschillende soorten ontwormingsmiddelen op de markt. Er zijn pasta’s, tabletten en spot-on (druppel in de nek). Bij Dierenarts Bob hebben we voor katten pasta van Panacur® of tabletten Panacur of Milpro® voor de kat. Als pipet voor in de nek is er Profendor®.

Resistentie tegen ontwormingsmiddelen komt bij katten niet veel voor. Bij andere diersoorten als paarden is dit wel het geval, omdat deze steeds in dezelfde wei lopen. Bij veelvuldig gebruik van ontwormingsmiddelen in een besloten groep katten kan wel resistentie optreden.
Herbesmetting is een belangrijkere reden voor een (vernieuwde) wormeninfectie dan resistentie tegen de middelen.

Bij blijvende (chronische) diarree of terugkerende diarreeklachten is het verstandig te controleren, of er wormeieren in de ontlasting zitten.

Spoelwormen

Spoelwormen (Toxacara spp) komen in heel Europa voor en dus ook Nederland.
Na het binnen krijgen van spoelwormlarven, via het eten van muizen, zand of gras, maken ze altijd eerst een trektocht door het lichaam. Deze jonge wormen kunnen in het lichaam een ”rustfase” gaan houden en als slapende larve blijven zitten, of via de longen weer naar buiten kruipen om opgehoest en doorgeslikt te worden. Pas als de wormen na een trektocht, door het lichaam, in de darmen komen, worden ze volwassen en gaan ze eieren leggen. Vanaf het tijdstip van besmetting met spoelwormlarven en het moment dat de wormen volwassen zijn geworden en zelf eitjes gaan leggen, zit ongeveer een maand.
Tijdens de zwangerschap van de poes, worden de slapende larven weer ‘wakker’. Op deze manier komen ze ook in de melk terecht en worden de kittens dus besmet.
De volwassen spoelworm leeft dus in de darm. De kans dat u een spoelworm ziet, is klein. Bij ernstige infecties kan een hond of kat soms spoelwormen uitbraken: het zijn witte wormpjes ("elastiekjes") van 4 tot 12 cm lengte.

Als een kind of volwassenen een honden- of katten-spoelworm ei doorslikt, kan de wormlarve het lichaam wel binnendringen, maar hij komt niet verder en komt dus in de darmen terecht en wordt nooit volwassen. Maar de ‘slapende’ larve kan wel gezondheidsproblemen veroorzaken.

Ongeveer 8% van de Nederlandse bevolking heeft antistoffen tegen spoelwormen van de hond of de kat. Deze larven kunnen de volgende problemen geven:

• De meeste mensen hebben hier geen last van.
• Sommigen hebben last van chronische vermoeidheid.
• Maar mensen kunnen ook lever-, long-, hersen- en oogproblemen krijgen.

Ook bij de mens kunnen opgenomen honden- of kattenspoelwormlarven een trektocht door het lichaam maken. De larven gaan dood voordat ze in de darmen aankomen. Bij (voornamelijk) kinderen kunnen de larven in de hersens of ogen terecht komen en daar ontstekingen geven.

Preventief ontwormen doet u dus voor uw huisdier, maar tevens ook voor uw eigen gezondheid of dat van (uw) kinderen.

De aanwezigheid van volwassen wormen kan ook aangetoond worden door ontlastingsonderzoek. Hierin worden dan de wormeieren gevonden.

Haakwormen

Haakwormen vinden we vooral bij dieren in asielen, kennels en bij zwerfdieren. We zien haakworm infecties bij de kat (ancylostoma tubaeforme) eigenlijk alleen bij zwerfdieren. In de meeste gevallen leidt dit tot chronische problemen, maar soms verslechtert een kat in korte tijd en komt het dier aan de infectie te overlijden.

Lintwormen

Lintwormen (Taenia spp) geven meestal geen klinische klachten. Sleetje rijden, door jeuk aan de anus, kan wel optreden. Alleen als een dier zeer veel lintwormen heeft, zien we soms lichte buikpijn of diarree. Afvallen of een darmafsluiting is een zeldzaamheid. De eigenaar stelt een diagnose vaak nadat hij een bewegend wit wormpje heeft gezien in de ontlasting van de kat. Als zo’n proglottide in huis valt ziet ie er uiteindelijk uit als een soort opgedroogde rijstkorrel.

De aanwezigheid van vaak nog bewegende wormdelen (proglottiden), die vaak nog een tijdje aan de kont hangt, is voor de meeste eigenaren de reden om een ontwormingsmiddel te kopen. Een volwassen lintworm zie je niet snel omdat de kop/ voorste stuk in de darm blijft zitten. De worm ‘breekt’ steeds stukjes van zichzelf af (de proglottiden) die vol met eieren zit. In enkele gevallen wordt een groot stuk worm uitgebraakt.

Er zijn verschillende soorten lintwormen die bij de kat kunnen voorkomen. De meest voorkomende is de Dipylidium Caninum. Een kat besmet zich door het doorslikken van een besmette vlo. De worm wordt tussen de 20 en 80 cm lang. Sommige lintwormen kunnen 3 jaar oud worden.
Andere soorten lintwormen worden overgebracht door het eten van besmette muizen, ratten, konijnen, hazen, rauw (niet verhit) vlees en/of organen. Er zijn veel soorten lintwormen die op deze manier worden overgebracht. Ze kunnen zeer klein zijn (1,2 mm) maar ook heel groot (tot 5 meter) worden. De proglottiden van deze lintwormen bewegen meestal niet en verlaten samen met de ontlasting het lichaam.

We zien bij het ontlasting onderzoek dus geen eieren van Lintwormen. De eieren zitten samengepakt in de proglottide en dus is microscopisch onderzoek van ontlasting voor deze worm zinloos.

Hartwormen

Hartworm (Dirofilaria Immitis) wordt door een mug overgebracht in warmere streken (vooral in Zuid- en Oost-Europa). De volwassen hartworm woont in de longslagader en kan deze in ernstige gevallen grotendeels afsluiten. Dieren met deze aandoening houden vocht vast in de buik. Als het dier deze klinische klachten vertoont, is de behandeling riskant.

Preventie van een besmetting is belangrijk. Omdat we geen middelen hebben die de mug met 100% zekerheid en tijdig kunnen doden, richt de bestrijding zich op de door de mug overgebrachte jonge hartwormpjes. Als u met uw kat van april tot oktober naar het Midden e Zuid Europa gaat, is hartwormpreventie aan te raden ( u geeft dan bij terugkomst en 1 maand na thuiskomst een ontwormingsmiddel zoals Milpro). In warmere gebieden (zoals de Canarische eilanden) is hartwormpreventie het hele jaar door nodig (elke maand) als de kat daar langer dan 1 maand verblijft.

Hartworm bij de kat geeft vaak minder problemen dan bij hartworm bij de hond. De diagnostiek bij de kat is moeilijker.

Longwormen

Aelurostrongylus abstrusus is een van de meest voorkomende longwormen bij de kat. Studies in Nederlandse asielen tonen een prevalentie van 2.6 procent aan. Katten kunnen geïnfecteerd raken door het eten van de tussengastheer (naaktslakken en huisjesslakken) of tussengastheren die de slak opgegeten hebben, zoals vogels, muizen, kikkers, padden, slangen, kippen en eendenkuikens.

Na opname dringen de infectieuze (L3) larven via de maagdarmwand de bloed- en/of lymfebaan binnen en bereiken na 24 uur al de longen. Na ongeveer vier weken worden de wormen volwassen, waarna zij eieren kunnen produceren. De larven uit deze eieren (L1) worden op gehoest en komen zo via de luchtwegen in de mond en worden ingeslikt en komen in het maagdarmstelsel terecht. Daarna worden ze uitgescheiden via de feces.

Deze larven kunnen zes weken na infectie van een L3 larve in de feces gevonden worden, er zijn dan dus volwassen wormen die eieren produceren. De uitscheiding kan twee tot zeven maanden aanhouden. Volwassen wormen kunnen jarenlang in de longen van de kat overleven. Bij perioden van stress kunnen er opnieuw larven in de feces worden uitgescheiden. Vaak verlopen de infecties zonder al teveel symptomen, met soms milde verschijnselen van hoesten, niezen en neusuitvloeiing. Tussen week 6 en week 13 na infectie zijn de klachten het sterkst. Ernstige infecties kunnen leiden tot gewichtsverlies, koorts (als gevolg van secundair bacteriële infecties), ernstige benauwdheid en sterfte. De uitscheiding van de larven is intermitterend, waardoor ontlastingsonderzoek (Baermann) van twee opeenvolgende dagen noodzakelijk is bij verdenking op een infectie. Hierbij gaan we dus niet op zoek naar de eieren (met natief) onderzoek maar met een Baermann methode ontlasting onderzoek, op zoek naar de larven.

Wij hebben altijd ontwormingsmiddelen in huis dus komt u gerust.