Vaccinaties bij honden

Een pup krijgt via het drinken van de (eerste) moedermelk afweerstoffen tegen ziekten van zijn moeder. Zodra deze weerstand verdwijnt (meestal tussen de 9 en 15 weken leeftijd) kan en moet de pup zelf weerstand tegen verschillende ziektes opbouwen.

Een vaccinatie is bedoeld om deze weerstand op te bouwen zonder echt ziek te worden. Om deze weerstand op peil te houden moeten inenting worden herhaald: sommige injecties jaarlijks. Anderen eens per 3 jaar.
Het is mogelijk om met bloedonderzoek (titerbepalingen) te onderzoeken of herhaling van een vaccinatie aan te raden is. Op deze manier voorkom je onnodige vaccinatie. Deze methode is wel iets duurder dan enten volgens een vast schema.

Vaccinatie bij de pup

Pups worden in de eerste weken van hun leven beschermd door afweerstoffen die in de moedermelk zitten. Tussen de 5 en 15 weken leeftijd verdwijnt deze moeder-weerstand (maternale-immuniteit). Pups zijn op deze leeftijd erg gevoelig voor het oplopen van infecties, zeker als de herkomst van de pup onduidelijk is. Was de weerstand van de moeder wel goed? En zijn de pups van verschillende locaties bij elkaar gebracht? Buiten het risico op dierenmishandeling lopen deze pups extra risico op het krijgen van Parvovirus en/of Hondenziekte. Dit is de reden dat u beter geen pups kunt kopen in dierenwinkels of via een hondenhandelaars! Deze mensen adverteren vaak op websites als marktplaats of de krant.

Hebt u te maken met een hondenhandelaar? Dan mag u meestal niet eerst een paar keer komen kijken, maar moet de pup direct betaald worden en u krijgt hem direct mee. Hondenhandel pups komen van verschillende nestjes en worden samengebracht in een nieuwe omgeving. Als een pup ziek wordt, worden ze dat waarschijnlijk allemaal. In het bijzonder hondenziekte en Parvovirus kunnen op deze leeftijd dodelijk verlopen, met veel ellende en verdriet voor u en de pup. Een pup van een handelaar kunt u dan ook beter niet kopen, hoe zielig dit pupje er ook uitziet. Als niemand meer een hondenhandel pup koopt, zal de handel op deze manier vanzelf stoppen.

Dat wil niet zeggen dat elke pup met dubieuze achtergrond ziek is of wordt. Wij adviseren om ELKE net aangeschafte pup te laten controleren binnen de eerste 2-3 dagen dat u hem heeft. Het is verstandig om gebruik te maken van het kennismakingsconsult omdat u dan niet meer voor onverwachte verrassingen komt te staan. Daarnaast geven wij u advies voor een goede groei en gezondheid van de pup. En natuurlijk, niet geheel onbelangrijk, we vinden het leuk kennis te maken met uw nieuwste aanwinst. Ook wij zijn gek van alle (jonge) dieren.

Een pup krijgt normaal gesproken 3 vaccinaties.

• op 6 weken leeftijd krijgen pups standaard vaccinaties tegen het Hondenziektevirus en Parvovirus.

Loopt de pup een erg grote kans op Kennelhoest, omdat bijvoorbeeld de ouders op dat moment kennelhoest hebben, dan kan al vanaf 3 weken leeftijd gevaccineerd worden tegen kennelhoest met een neusdruppelvaccin.

• Op 8-9 weken krijgt de pup een vaccinatie tegen Leptospirose bacteriën en opnieuw tegen Parvovirus. Daarnaast adviseren wij alle pups te enten tegen Kennelhoest met een neusdruppel. Deze vaccinatie beschermd tegen de bacterie Bordetella bronchiseptica en het virus Para-influenza.

• Met 12-13 weken leeftijd krijgt de pup dan de laatste puppy enting. Dit is de zogenaamde cocktail enting. Opnieuw krijgt de pup nu een vaccin tegen Hondenziekte, Parvo, Leptospirose en nu ook tegen HCC.

Vanaf 12 weken leeftijd mag de pup ook geënt worden tegen het Hondsdolheid virus of Rabiës. Dit is verplicht als u de hond mee wilt nemen over de grens (ook naar België of Duitsland, al is het maar voor 1 dagje). Drie weken na de rabiës vaccinatie mag u de pup van Nederland meenemen naar het buitenland. Of u kunt dan pas legaal uw aangeschafte buitenlandse pup naar Nederland halen. Het is dus onmogelijk om legaal een pup jonger dan 15 weken naar Nederland te halen vanuit het buitenland.

• Als een pup een grote kans heeft om in contact te komen met andere honden met een besmettelijke ziekte, kan er voor gekozen worden om een enting tussen de 16 weken en 20 weken nogmaals te herhalen.

Vaccinaties volwassen hond

Herhaling van vaccinaties is nodig om uw hond blijvend te beschermen tegen deze infectieuze ziekten.

Op 1 jarige leeftijd krijgt uw hond dan opnieuw de Cocktail enting en eventueel Kennelhoest. Na het eerste levensjaar krijgt uw hond deze cocktail enting elke 3 jaar. Dus pas weer als hij 4, 7 en 11 jaar (enzovoort) oud wordt.

Vanaf zijn 2de jaar krijgt uw hond een jaarlijkse enting, namelijk tegen Leptospirose. Eventueel aangevuld met de Kennelhoest vaccinatie. Deze enting geven we elk jaar. Om de 3 jaar krijgt uw hond dus de cocktail enting waarbij de Leptospirose al mee gevaccineerd wordt.

Optionele / Extra vaccinaties

• Rabiës

Enting tegen hondsdolheid als u met uw huisdier de grens oversteekt. Deze enting kan gegeven worden vanaf 12 weken of 3 maanden leeftijd (verschilt per vaccin / land). Drie weken later mag uw met uw huisdier reizen. Deze enting is drie jaar geldig. Dus deze vaccinatie wordt elke 3 jaar herhaald, als uw hond vaker mee de grens over gaat.

• Kennelhoest (Para-influenza en/of Bordetella bronchiseptica)

Deze enting kan onderhuids gegeven worden of in de neus. De neusenting werkt snel (na 3-4 dagen) en geeft een betere lokale bescherming, maar geeft soms wel lichte verkoudheidsklachten (die dan overgedragen kunnen worden op de mens en kat)

Deze enting is vaak verplicht als uw hond in een pension gaat, op show mee doet, op cursus zit om met de uitlaatservice meegaat. Daarnaast kan het verstandig zijn om deze enting te geven als uw hond met veel andere honden in contact komt.

• Babesia

Babesia komt voor in Zuid- en Oost-Europa. Dit beestje wordt overgebracht via teken en kan een ernstige bloedarmoede veroorzaken. Een vaccinatie geeft maar enkele weken enige bescherming.

Alternatieven zijn om geen Babesia op te lopen zijn:

- hond thuis laten
- dagelijks alle teken te verwijderen
- Preventief tegen teken te beschermen. In deze landen adviseren we dan een pipet zoals Advantix of een Scalibor halsband, omdat deze ook zandvliegen en muggen weren.

• Leishmania

Leishmania komt voor in Zuid-Europa en geeft ernstige chronische problemen. De ziekte wordt overgebracht door zandvliegjes (2-3 mm groot, een soort knut). Vaccinatie is bedoeld voor dieren die nog niet eerder in aanraking zijn gekomen met deze parasiet (sero-negatief) en maakt de kans op klinische problemen kleiner.

De eerste injectie kan worden gegeven vanaf 6 maanden leeftijd en dient twee maal te worden herhaald (daarna jaarlijks).

Alternatieven om geen Leishmania op te lopen zijn:

- Uw hond thuis laten
- Uw hond tijdens schemering (’s avonds en ’s ochtends vroeg) binnen te houden
- Uw hond behandelen met mug werende middelen zoals Advantix of Scalibor.

• Canine herpesvirus

Als een pup in zijn eerste levensdagen wordt geïnfecteerd met herpes kan hij sloom worden, slecht drinken en overlijden (fading puppysyndroom). Dit vaccin is bedoeld voor de teef en moet 1 week na dekking gegeven worden en 1-2 weken voor de bevalling worden herhaald. Deze vaccinatie wordt over het algemeen niet standaard aan elke zwangere teef geadviseerd.

• Borrelia (ziekte van Lyme)

De ziekte van Lyme komt in Nederland voor en wordt overgebracht door teken. Het is niet 100% zeker dat honden ziek kunnen worden van de ziekte van Lyme (besmetting is wel mogelijk en in sommige gebieden zijn bijna alle honden sero-positief). Er bestaat een vaccinatie tegen ziekte van Lyme (Merilym) maar dit vaccin wordt niet standaard geadviseerd.

Bijwerkingen van vaccinaties

Op sommige sites wordt gewaarschuwd voor de bijwerkingen van vaccineren, en wordt soms vaccinatie zelfs afgeraden.

Het is inderdaad niet uitgesloten dat uw hond bijwerkingen krijgt na een inenting. Vandaar dat uw hond eerst helemaal nagekeken wordt. Een ziek dier kan beter niet gevaccineerd worden.

In een onderzoek bij 1,2 miljoen honden bleek dat 0,38% van deze dieren last had van bijwerkingen. De meest voorkomende bijwerkingen zijn een bult op de plek van de vaccinatie en een allergische reactie. Net als kleine kinderen na een vaccin zijn, vooral pups, een dag wat sloom. In het ergste geval kan een hond overlijden aan de bijwerkingen (gelukkig is dit zeldzaam, van deze 1.2 miljoen honden waren het er 3 honden wat een 0,00025% percentage betekend).

In dit onderzoek had 99.62% van de honden geen noemenswaardige bijwerking (Moore et al, 2005)

Een kleine hond heeft een iets grotere kans op bijwerkingen dan een grote hond. Ook als er meerdere vaccinaties gecombineerd worden, is de kans op bijwerkingen groter. Toch wordt afgeraden om een kleine honden een halve dosis entstof te geven. We weten namelijk niet of de enting dan nog wel effectief is.

Als een dier niet (goed) gevaccineerd is, kan hij/zij ziek worden als hij/zij in aanraking komt met een ziekmakend virus. Dierenartsen in heel Nederland worden geregeld geconfronteerd met zieke pups en volwassen honden. Vaak is dit iets minder erg, zoals kennelhoest. Maar bijvoorbeeld parvo kan dodelijk aflopen. Meestal is er sprake van een dubieuze oorsprong bij een ernstig zieke pup. De moeder hond is vermoedelijk niet gevaccineerd, de fokker had teveel honden of was een honden handelaar en vaak komen deze honden uit het buitenland en zijn mogelijk helemaal niet gevaccineerd ondanks dat er een stempel in het paspoortje staat.

Fabrikanten van vaccins verbeteren steeds hun producten. De meeste moderne vaccins zijn (nog) veiliger dan de oudere producten. Vaccins zijn nodig om ziektes te voorkomen, of uit te roeien. Dankzij vaccinatie hebben we in Nederland bijvoorbeeld geen Hondsdolheid risico meer, iets waar in andere (ontwikkelings) landen altijd nog het gevaar is om deze dodelijke ziekte op te lopen.

Toch kan het zijn dat u uw dier liever helemaal niet vaccineert. Minder vaccineren is bij honden ook mogelijk. In dat geval adviseren we een zogenaamde vacci-check.

Vacci-Check

Een vacci-check is een bloedtest waarbij we de hoogte van weerstand in het bloed tegen een bepaalde ziekte meten. De vacci-check die wij gebruiken is van NML Health.

Het is inmiddels goed onderbouwd met wetenschappelijk onderzoek dat er geen noodzaak meer is voor een jaarlijkse vaccinatie met een grote cocktail tegen ziektes als Hondenziekte, Parvo- en HCC. Tegen deze ziektes enten we dan ook nog maar 1x in de drie jaar. Toch kan het zijn dat de weerstand nog langer aanhoudt dan 3 jaar. Dit is te testen met een bloed test. Leptospirose kan op deze manier helaas niet getest worden, en het advies is dan ook om deze vaccinatie jaarlijks te blijven geven. Dit geldt helaas ook voor kennelhoest, ook deze weerstand is niet voldoende goed te testen in het bloed.

Er is steeds meer bekend over ‘vaccineren op maat’ met behulp van de VacciCheck. Voordat een dier gevaccineerd wordt kan er aan de hand van een kleine hoeveelheid bloed bepaald worden of een dier nog adequate titers antilichamen in het bloed heeft, en dus wel of niet gevaccineerd moet worden. Er bestaat namelijk een zeer sterke correlatie tussen de aanwezigheid van virus neutraliserende antilichamen in het serumbloed en de bescherming tegen infectie en ziekte. Onnodige vaccinatie wordt op deze manier voorkomen.

Dus als uw hond weer zijn 3-jaarlijkse vaccinatie nodig heeft, de cocktail enting, dan kan er dus voor gekozen worden om deze te vaccineren. OF u laat het bloed testen. Is er nog voldoende bescherming, dan is alleen de Leptospirose (en Kennelhoest) vaccinatie nodig.

Wanneer her-testen? Er kan geen harde garantie worden gegeven over de beschermingsduur na een positieve titer. Met de testen die in de kliniek worden gebruikt kan worden vastgesteld of er nog voldoende immuniteit is op moment van hervaccinatie. De testen zijn niet bedoeld om een exact vaccinatie interval te bepalen. Bij een positief resultaat bij de test, is de weerstand nog minimaal drie jaar goed, en hoeft daarna pas weer herhaald te worden.

De test is bedoeld voor het vaststellen van een voldoende bescherming ja of nee op tijdstip van de beoogde hervaccinatie en niet voor het bepalen van een vaccinatie interval. Aangezien bij honden antilichamen langer persisteren dan 3 jaar, kan een tweede termijn van 3 jaar worden gehanteerd voor her-testen, als de waardes voldoende hoog waren. Een derde periode van 3 jaar is vooralsnog door het ontbreken van wetenschappelijk bewezen

gegevens uit veldstudies niet te verantwoorden en kan risico’s met zich meebrengen voor de groepsimmuniteit. Een jaarlijkse titerbepaling, na deze 6 jaar, is dan het advies.

Is de weerstand niet voldoende? Dan kan alsnog de vaccinatie gegeven worden. Is de weerstand tegen Parvo onvoldoende? Dan kan deze apart gegeven worden. Hondenziekte of HCC kan niet apart gegeven worden (op dit moment), en als de weerstand tegen deze te laag is dient dus de cocktail enting gegeven te worden, ook al was maar 1 van deze ziektes te laag getest.

Vacci-Check bij de pup?

Het gebruik van serologische testen bij jonge pups, om vast te stellen wanneer de maternale antilichamen zijn verdwenen met als doel een optimaal vaccinatietijdstip te bepalen, is mogelijk maar heeft nadelen. Door de sterke individuele variatie dienen alle dieren in een nest iedere 2-3 weken getest te worden met de beschikbare test. Daarbij kan men overwegen of dit praktisch is omdat het nadelig kan zijn voor het welzijn van de dieren door het vele bloedprikken. Bovendien kan het risico op infecties toenemen omdat dieren mogelijk langer dan noodzakelijk in een fase van onvoldoende immuniteit verblijven. Indien u dit dus wilt, overleggen we dit eerst graag persoonlijk met u.

Er is bij jonge honden nog onvoldoende informatie over de beschermingsduur van honden die alleen de pup entingen tot 12 of 16 weken hebben gekregen en bij een bloedtest op 1 jarige leeftijd is de titer waarde hoog (moment van eerste cocktail hervaccinatie). Daarom is het advies om deze honden jaarlijks te her-testen. Indien er wel een boostervaccinatie tussen de 6 en 12 maanden is gegeven, is 3-jaarlijks her-testen mogelijk op het tijdstip van de hervaccinatie net zoals bij volwassen honden.

U kunt altijd bellen voor een afspraak!